Niegodność dziedziczenia zawsze wywołuje wielkie zainteresowanie spadkodawców. Dlaczego?
Dlatego, że w przypadku ustalenia, że jeden ze spadkobierców jest niegodny dziedziczenia co najmniej zwiększają się udziały w spadku pozostałych spadkobierców.
Może też dojść do całkowitej zmiany zasady dziedziczenia – z testamentowej na ustawową. Stanie się tak w przypadku uznania za niegodnych dziedziczenia wszystkich osób powołanych do dziedziczenia na podstawie testamentu.
Jeżeli nie możesz obejrzeć nagrania, przeczytaj tekst znajdujący się poniżej. Przygotowałem dla Ciebie transkrypcję mojej wypowiedzi.
5 rzeczy, które powinieneś wiedzieć o niegodności dziedziczenia.
Tak zwana niegodność dziedziczenia to zagadnienie, które zawsze wywołuje wielkie zainteresowanie spadkodawców w momencie otwarcia spadku. Dlaczego? Dlatego, że w przypadku ustalenia, że jeden ze spadkobierców jest niegodny dziedziczenia zwiększają się udziały w spadku pozostałych spadkobierców. A nie da się ukryć, że to właśnie wysokość udziału w spadku.
O jakich 5 podstawowych rzeczach dot. niegodności dziedziczenia powinieneś pamiętać?
1. Jaki jest skutek ustalenia niegodności dziedziczenia?
Spadkodawca uznany za niegodnego zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Taką regulację przewiduje art. 928 § 2 Kodeksu cywilnego.
Art. 928 Kodeksu cywilnego
§ 1. Spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:
1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.
§ 2. Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jak by nie dożył otwarcia spadku.
Udział w spadku spadkobiercy niegodnego przypada innym osobom – uprawnionym do spadku na podstawie dziedziczenia ustawowego lub na podstawie tak zwanego przyrostu (związanego z dziedziczeniem testamentowym).
2. Kiedy spadkodawca może być uznany za niegodnego dziedziczenia?
Istnieją trzy podstawy do ustalenia niegodności dziedziczenia spadkobiercy. Przyczyny te uregulowane są w art. 928 § 1 Kodeksu cywilnego.
Po pierwsze za niegodnego może zostać uznany spadkobierca, który dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy.
Po drugie, spadkobierca, który podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo podstępem lub groźbą przeszkodził mu w sporządzeniu lub odwołaniu testamentu.
Po trzecie, spadkobierca, który umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.
3. W jaki sposób spadkobierca zostaje uznany za niegodnego dziedziczenia?
Spadkodawca może zostać uznany za niegodnego na tylko na podstawie wyroku sądu. Zasadniczo wyrok ten zapada w odrębnym postępowaniu sądowym w stosunku do postępowań dotyczących spadku, na przykład postępowaniu o dział spadku.
Musisz pamiętać o tym, że sąd ustali niegodność dziedziczenia tylko na żądanie podniesione przez osobę do tego uprawnioną. Kto może żądać takiego rozstrzygnięcia? Każdy kto ma w tym interes. Stanowi o tym art. 929 Kodeksu cywilnego.
Art. 929 Kodeksu cywilnego
Uznania spadkobiercy za niegodnego może żądać każdy, kto ma w tym interes. Z żądaniem takim może wystąpić w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się o przyczynie niegodności, nie później jednak niż przed upływem lat trzech od otwarcia spadku.
4. W jakim terminie można żądać ustalenia niegodności dziedziczenia?
Istnieją dwa terminy ograniczające możliwość żądania uznania za niegodnego dziedziczenia. Po pierwsze, termin jednego roku od dnia dowiedzenia o przyczynie niegodności przez osobę uprawnioną do podniesienia żądania. Po drugie, termin trzech lat od otwarcia spadku, to jest w pewnym uproszczeniu od daty śmierci spadkodawcy.
5. Przebaczenie spadkodawcy.
Możliwa jest sytuacja, w której pomimo popełnienia czynów mogących stanowić podstawę uznania go za niegodnego spadkobierca będzie on uczestniczył w dziedziczeniu tak jakby takiego czynu wcale nie popełnił.
Kiedy? Wtedy kiedy spadkodawca przebaczył spadkobiercy popełnienie przez niego takiego czynu. Jaki skutek ma takie przebaczenie? Od chwili przebaczenia, spadkobierca nie może być uznany za niegodnego z powodu czynów, których popełnienie przebaczył mu spadkobierca.
zecer
24 stycznia 2014 13:15fajnie, tylko trochę za szybko mówisz.
Wojciech Rudzki
24 stycznia 2014 13:24Dziękuję za uwagę, w kolejnych nagraniach postaram się mówić wolniej. Jeżeli informacje, które tutaj znalazłeś okazały się przydatne proszę podziel się nimi ze znajomymi – np. poprzez facebook. Z góry dziękuję!
Stanisław Kocik
30 października 2014 12:25Panie wymienia pan 5 rzeczy dot. niegodności dziedziczenia, ale dlaczego nie wspomina pan o art. 1008 kc?
Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Art. 1009.
Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu.
*
jesteśmy w trakcie oczekiwania na rozstrzygnięcie przez sąd sprawy żądania zachowku przez uprawnioną wedle kc córkę, mimo że dopuściła się rażacej obrazy czci ojca,była sprawa w sądzie o obrazę,kompletnie nie interesowała się ojcem ani za życia ani w jego chorobie, a o zachowku przypomniała sobie po jego śmierci?
Dziękuję za poradę
Wojciech Rudzki
30 października 2014 13:07Panie Stanisławie w tym wpisie nie piszę o wydziedziczeniu ponieważ ten wpis dotyczy niegodności dziedziczenia, a nie wydziedziczenia. Są to 2 różne instytucje prawa spadkowego.
Stanisław Kocik
30 października 2014 20:05Do zachowku nie są uprawnione osoby uznane za niegodne, a o uznaniu dzieci niegodnymi sam testator zdecydował w testamencie. Ze swoją zstępną spadkodawca nie chciał mieć nic wspólnego skoro zstępna przez ćwierć wieku nie miała z ojcem żadnych więzi, nie byli żadną rodziną, nie pomagała testatorowi nigdy nawet w czasie jego długotrwałej choroby itp. a przypomniała się sądowi dopiero po śmierci spadkodawcy. I znając realia dlatego testator spadkobiercami wolał uczynić osoby obce, a nie własne choć tylko biologiczne dzieci.
Dzięki za info i pozdrawiam
Stanisław K.