Ten wpis powinien pojawić się na blogu już wcześniej. Chcąc podzielić się z Tobą moją wiedzą i doświadczeniem wyjaśniałem już kiedy można żądać zachowku, komu przysługuje zachowek, kto jest zobowiązany do zapłaty zachowku oraz jaki jest termin przedawnienia zachowku.
Nie wyjaśniłem jednak czym tak naprawdę jest zachowek i jaki jest stosunek pojęcia „zachowek” („prawo do zachowku”) do roszczenia o zapłatę zachowku. Z punktu widzenia prawnika będziesz mógł żądać zapłaty zachowku (podnieść roszczenie o zapłatę zachowku) dopiero kiedy nie otrzymasz należnego Ci zachowku od spadkodawcy.
Brzmi niezrozumiale? Prawdopodobnie tak. Mam nadzieję, że różnica pomiędzy tymi pojęciami stanie się dla Ciebie jasna po obejrzeniu materiału wideo, który przygotowałem specjalnie dla Ciebie. Jeżeli nie możesz obejrzeć nagrania, przeczytaj tekst znajdujący się poniżej. Przygotowałem dla Ciebie transkrypcję mojej wypowiedzi.
Powszechne rozumienie pojęcia zachowek
Zazwyczaj kiedy myślimy o zachowku, myślimy o pewnej kwocie, która przypada osobom uprawnionym do zachowku w sytuacji kiedy osoby te zostały pominięte w testamencie albo kiedy spadkodawca rozporządził swoim majątkiem za życia poprzez umowy darowizny. W rozumieniu prawnym zachowek jest jednak dużo szerszym pojęciem. W związku z tym możesz zadać sobie teraz pytanie jakie znaczenie pojęciu zachowku przypisują prawnicy?
Zachowek to majątek należny osobom bliskim spadkodawcy
Zachowek jest to majątek, który osoby najbliższe dla spadkodawcy powinny otrzymać od spadkodawcy za życia tego spadkodawcy lub po jego śmierci. Prawo do otrzymania zachowku wynika z ustawy – Kodeksu cywilnego. Wynika z samego pokrewieństwa zachodzącego między spadkodawcą oraz osobami uprawnionymi do zachowku. Upraszając, zachowek przysługuje sam z siebie (z ustawy), dla jego otrzymania nie jest potrzebne podejmowanie jakichkolwiek czynności.
Spadkodawca może przekazać majątek osobom najbliższym na kilka sposobów – poprzez powołanie do spadku wynikające z ustawy lub z testamentu, ustanowienie na rzeczy tych osób zapisu albo poprzez umowę darowizny.
Roszczenie o zapłatę zachowku
Wskazane powyżej sytuacja – to jest przekazanie pewnej części majątku osobom najbliższym – jest modelem w pewien sposób idealnym. Co stanie się jeżeli spadkodawca nie przekazał tym osobom należnej im części majątku?
W tej sytuacji osobom tym przysługuje tak zwane roszczenie o zapłatę zachowku. Polega ono na możliwości żądania zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej od osób powołanych do dziedziczenia, uprawnionych z tytułu zapisu windykacyjnego lub obdarowanych przez spadkodawcę na podstawie umowy darowizny. To żądanie zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej odpowiada właśnie powszechnemu rozumieniu pojęcia zachowku.
Warto zapamiętać
Co powinieneś zapamiętać po obejrzeniu tego materiału wideo? Zachowek w rozumieniu prawników to pojęcie znacznie szersze niż obowiązek zapłaty przez spadkobierców pewnej kwoty pieniężnej na rzecz osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych pominiętych w testamencie. Zachowek to część majątku spadkodawcy, którą powinien pozostawić po sobie osobom dla niego najbliższym. Powszechne rozumienie pojęcia zachowek odpowiada pojęciu roszczenie o zapłatę zachowku wykorzystywanemu przez prawników.
Marek
11 lutego 2014 23:18Faktycznie po obejrzeniu filmiku wszystko stało się dla mnie bardziej zrozumiałe.
Wojciech Rudzki
12 lutego 2014 13:47Panie Marku, bardzo dziękuje za komentarz. Staram się aby na blogu wszystkie kwestie były wyjaśnione w jak najbardziej przystępny sposób.
Renata Czuba
28 lipca 2014 11:02Nie bardzo mi to rozjaśniło obraz mojej sytuacji.Krótko-3siostry otrzymały z ustawy po równej części wartości nieruchomości wynoszącej po 233.800.- dla każdej. Po uprawomocnieniuwyroku okazało się że jedna 5 lat wcześniej dostała darowiznę od spadkodawcy w postaci mieszkania o wartości 372 000.- której nie ujawniła.2 siostry wystąpiły o zachowek od darowizny ale zamiast otrzymania jakiegokolwiek wyrównania w/g adwokata pozwanej muszą opłacic koszty sądu i pełnomocnika bo skoro dostały 233.800 to nic im się nie należy .Gdzie tu logika i kogo chroni prawo ?
Wojciech Rudzki
11 września 2014 23:24Pani Renato, ciężko odnosić się do słów adwokata doradzającego Pańskiej siostrze (prawdopodobnie). Być może coś w tej kwestii jest na rzeczy, proszę skorzystać z porady profesjonalnego pełnomocnika. Od tej darowizny co do zasady powinien należeć się zachowek, ale być może w Państwa sytuacji jest inaczej.
ilona
30 września 2014 12:26prosze pana mamy taka sytuacje dziadkowie meza 15lat temu zapisali mu dom dziadek zmarł 8 lat temu a babcia 2miesiace temu czy córka może od nas żadac zachowku bo tak twierdzi ( dostała dom i działke) ale dziadki kupili ja bezpośrednio na córke wiec nie mamy jak udowodnic ze tez cos dostała
Wojciech Rudzki
30 września 2014 12:34Pani Ilono – nie jest możliwe udzielenie ogólnej odpowiedzi na tak zadane pytanie. Proszę skorzystać z indywidualnej porady prawnej.