Przed chwilą trafiłem na bardzo artykuł przedstawiający historię 9 letniego Kacpra, który wedle doniesień medialnych odziedziczył po dziadku dług w wysokości 18.000 złotych. Możesz zapoznać się z nim tutaj.
W wielkim skrócie – 9 letni Kacper na pierwszy rzut oka ma bardzo poważny problem. Dziadek pozostawił mu w spadku dług o znacznej wysokości. Z czego wynika ten problem? Mama Kacpra zapomniała odrzucić spadek w jego imieniu, chociaż uczyniła to w imieniu własnym.
Czy dziecko odpowiada za długi spadkowe?
W tej sprawie Kacper napisał nawet do Rzecznika Praw Dziecka. Swój problem przedstawił w następujący sposób:
Nazywam się Kacper i mam 9 lat. Moja mama i ja mamy ogromy problem. Bez Pana pomocy nie poradzimy sobie i nie wiem jak dalej będziemy żyć. Mój dziadek umarł i dostałem po nim spadek, ale okazało się, że to nie spadek, a dług, który wynosi 18 tys. złotych. Moja mama nie przyjęła tego spadku, ale sąd nie powiedział, że i w moim imieniu może odrzucić spadek. I teraz cały dług przeszedł na mnie, a ja mam tylko 9 lat. Błagam o pomoc, pomóżcie mi w tej sprawie. Zajmijcie się mną. Jestem chory na astmę, a moja mama nie pracuje, bo ciągle się nami opiekuje. Jesteśmy biedni, nie stać nas na spłacenie tak ogromnego długu. Proszę, niech mi Pan pomoże.
O radę Rzecznika Praw Dziecka prosi także mama Kacpra:
Nie wiem co mam zrobić, jestem w krytycznej sytuacji – mówi Superstacji matka chłopca Ewa Kownacka. – Nie mam pieniędzy, żeby cokolwiek oddać. Łzy mi lecą, bo nie wiem, co mam zrobić – dodaje matka zadłużonego 9-latka.
Skutki braku odrzucenia spadku przez dziecko
Nie wiem, jakie stanowisko w tej sprawie zajmie Rzecznik Praw Dziecka, jedno jest jednak pewne. Kacper nie będzie odpowiadał za długi dziadka. Zgodnie z art. 1015 § 2 Kodeksu cywilnego Kacper odpowiada za długi dziadka tak jakby przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Co to oznacza? W uproszczeniu będzie odpowiadał za długi do takiej kwoty jakiej odpowiada wartość odziedziczonego spadku. Jeżeli spadek ten nie ma żadnej wartości, Kacper nie poniesie żadnej odpowiedzialności za długi dziadka.
Art. 1015 Kodeksu cywilnego
§ 1. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
§ 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Jednakże gdy spadkobiercą jest osoba nie mająca pełnej zdolności do czynności prawnych albo osoba, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osoba prawna, brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Czy wobec tego interwencja Rzecznika Praw Dziecka w tej sprawie będzie potrzebna? Nie. Czy będzie mógł on cokolwiek zrobić w tej sprawie? Nie, na szczęście nie ma takiej potrzeby.
Co powinien zrobić rodzic odrzucający spadek?
Pamiętaj o jednym – jeżeli jesteś rodzicem i odrzucasz spadek z powodu długów, odrzuć ten spadek także w imieniu dziecka. Aby to zrobić będziesz musiał uzyskać zgodę sądu rodzinnego dla odrzucenia spadku w imieniu dziecka. Jedno jest jednak pewne – oszczędzi Ci to wielu nerwów i problemów.
Jeżeli szukasz informacji w jaki sposób przebiega procedura odrzucania spadku w imieniu dziecka, zostań stałym czytelnikiem bloga. Postaram się przygotować serię wpisów na ten temat w najbliższym czasie.
iksjack
22 stycznia 2014 20:04moje pytanie dodatkowe do opisanej sytuacji jest takie
Czy egzekucja dokonywana jest w takim przypadku tylko z masy spadkowej czy też do wysokości wartości masy spadkowej (ustalonej przez rzeczoznawcę) ale z całego majątku spadkobiercy ?
jeżeli to drugie to wcale może nie być tak różowo bo de fakto rodzice mogą nie mieć pieniędzy na pokrycie długu i co ?
Wojciech Rudzki
22 stycznia 2014 20:20Dziękuję za komentarz!
Co do pytania, to egzekucja w takiej sytuacji prowadzona jest z całego majątku do wysokości danej kwoty.
Jest to ogólna zasada odpowiedzialności za długi spadkowe od chwili przyjęcia spadku. Wynika z art. 1030 kodeksu cywilnego:
„Do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku.”
Jeżeli dochodzi do przyjęcia spadku, w którym aktywa (majątek w sensie ścisłym) są większe niż passywa (długi) to trzeba się liczyć z obowiązkiem pokrycia tych długów.
Jeżeli nie ma środków na pokrycie długów i zatrzymanie majątku, to albo można spadek odrzucić albo majątek spieniężyć.
stanisław
24 stycznia 2014 20:381000 zł / takiego spadku po roku po dziesięciu latach dzięki expertom urośnie do stu tysięcy!!!
Wojciech Rudzki
24 stycznia 2014 20:59Dziękuję za komentarz, ale przyznam szczerze, że jest dla mnie całkowicie niezrozumiały.
mms
28 stycznia 2014 13:57Witam,
sedno sprawy jest w stwierdzeniu:
„Jeżeli spadek ten nie ma żadnej wartości, Kacper nie poniesie żadnej odpowiedzialności za długi dziadka.”
Tyle tylko, że najpierw należy uprawdopodobnić/udowodnić, że „spadek nie ma żadnej wartości”.
A to kosztuje.
Po pierwsze wniosek o dokonanie spisu inwentarza, nawet jeżeli go nie było – ale jakieś „rzeczy” po dziadku zostały.
Po drugie wynagrodzenie dla komornika za dokonanie tegoż spisu.
Praktycznie należy wyłożyć 1500-2000 zł za to żeby uprawdopodobnić brak majątku spadkodawcy, a tym samym oddalić roszczenia dot. długu.
Wojciech Rudzki
28 stycznia 2014 14:15Dziękuję za komentarz. Myślę, że w przypadku podobnych spraw (małoletni bez żadnego majątku) celowe jest złożenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.
adwokat Iwo Klisz
9 lutego 2014 20:30Koszty spisu inwentarza wcale nie muszą wynosić 1500-2000 PLN. W prostych sprawach wynagrodzenie komornika to kilkaset złotych.
Olivia
22 maja 2014 16:30Witam!
Mam dodatkowe pytanie do powyższej sytuacji. Rodzice, którzy odrzucili spadek, chcą odrzucić spadek w imieniu trzech małoletnich chłopców. Rodzice są Polakami, oboje są zameldowani w Polsce (każde w innym mieście), ale cała piątka mieszka w Irlandii. Wszyscy małoletni chłopcy urodzili się w Irlandii i mają obywatelstwo Irlandii.
Sprawa komplikuje się dodatkowo, ponieważ jeden z chłopców jest z innego ojca (z którym mama chłopców jest rozwiedziona). Do którego sądu powinni się zwrócić rodzice z wnioskiem o odrzucenie spadku w imieniu nieletnich, w Polsce czy w Irlandii?
AGNIESZKA
11 września 2014 08:08No dobrze dzieci nie dziedziczą długów ( mam podobną sytuację) .Co zrobić kiedy my z mężem po śmierci ojca do pół roku odrzuciliśmy spadek z powodu długów ojca ale nie wystąpiliśmy do sądu w imieniu dzieci o odrzucenie spadku. U notariusza poinformowano nas, że jak są same długi a ojciec nic nie posiadał nic już nie musimy robić gdyż dzieci nie dziedziczą długów. A teraz jest problem. Proszę mi powiedzieć minęło już 3 lata czy możemy teraz złożyć do sądu wniosek w imieniu dzieci, a co będzie jak skończą 18 lat. Co mam teraz zrobić
Wojciech Rudzki
11 września 2014 23:21Witam. Dzieci dziedziczą spadek z dobrodziejstwem inwentarza. W pewnym uproszczeniu nie są zobowiązane do zapłaty długów do kwoty wyższej niż wartość udziału spadkowego. Zazwyczaj problem pojawia się w sytuacji, w której rodzice dzieci będących spadkobiercami chcieliby aby:
1) dzieci odziedziczyły majątek;
2) dzieci nie odziedziczyły długów.
Jeżeli punkt 1 nie wystąpił, do 2 też nie wystąpi. Pomijam w tym kwestie dotyczące sporządzania inwentarza majątku – przygotuję na ten temat wkrótce odrębny wpis.
Agnieszka
12 września 2014 07:58Dziękuję za odpowiedz ale co będzie jak za 5 lat dzieci będą miały 18??? Długi ojca który przez 35 lat nie miał z nami kontaktu to przeważnie kredyty w bankach. Nie wiem czy to ma sens teraz jeszcze w Sądzie składać w imieniu dzieci odrzucenie spadku. Co robić gdyż już przychodzą pisma adresowane do dzieci, które potem wyjaśniam. 🙁
Wojciech Rudzki
12 września 2014 09:29Pani Agnieszko – można nie robić nic (nie odpisywać na pisma, nic nie wyjaśniać) albo uporządkować sprawy związane z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza – np. uzyskać postanowienie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a potem. W zależności od potrzeby można potem podejmować inne czynności. Nie ma jednak żadnej gwarancji, że wzruszy to rzekomych wierzycieli – ważne jest to, że nie będą mogli wyegzekwować swoich praw w drodze przymusowej egzekucji.
Agnieszka
12 września 2014 12:18Oj oj oj już sama nie wiem, coś musimy działać bo to tak nie może być 🙁 Wiem nasza wina, że zaufaliśmy notariuszowi , który powiedział że skoro spadku nie ma , inwentarza też to nic nie trzeba robić i tak zostało. A teraz kłopoty. Inny adwokat poradził szwagrowi aby dzieci zrzekły się i odrzuciły spadek zaraz w dniu swoich 18 urodzin ale co do tego to mam wątpliwości. Nie wiem w każdym bądż razie dziękuję Panu za informację i porady.
Wojciech Rudzki
22 września 2014 11:48Pani Agnieszko, ciężko wypowiadać się na temat skomplikowanych spraw nie znając ich podstaw. Jeżeli ma Pani jakiekolwiek wątpliwości proszę skorzystać z indywidualnej konsultacji z prawnikiem.
Agnieszka
23 września 2014 07:50Tak właśnie korzystamy z pomocy prawników (ja, mąż i bracia) tylko, że każdy prawnik co innego mówi, jeden nawet doradził ze gdy dzieci skończą 18 lat to w dniu swoich urodzin maja u notariusza odrzucić spadek, drugi radzi by nic nie robić bo dzieci nie dziedziczą długów. My tylko wiemy, że ojciec brał kredyty w banku, przez 35 lat nie miał z nikim kontaktu, nawet nie miał zamiaru zobaczyć swoich wnuków. Przed śmiercią skontaktował się z moim mężem dlatego wiemy, że miał zaciągnięte kredyty i tyle, więcej nie wiemy co to za długi i jakie wysokie. Dziękuję za informację i zainteresowanie. Pozdrawiam
Wojciech Rudzki
23 września 2014 11:23Pani Agnieszko – rozumiem Państwa zdezorientowanie tymi zawiłościami. Sugeruję aby zorientować się na lokalnym rynku kto specjalizuje się w prowadzeniu takich spraw. Mam nadzieję, że informacje znalezione na blogu pomogły Pani zorientować się w swojej sytuacji prawnej.
Agnieszka
23 września 2014 11:26Pomogły dziękuję 🙂
Wojciech Rudzki
23 września 2014 11:55Bardzo się cieszę – zachęcam do odwiedzania bloga w najbliższej przyszłości – szykuję sporą aktualizację, także w zakresie odpowiedzialności osób niepełnoletnich za długi spadkowe.
Agnieszka
23 września 2014 13:12Na pewno skorzystam dziękuję 🙂