Ostatnio na blogu zapoczątkowałem serię wpisów dotyczących zachowku. Odpowiedziałem między innymi na pytanie kto może żądać zachowku , od kogo można żądać zachowku oraz jaki jest okres przedawnienia roszczenia o zachowek. Jeżeli jeszcze nie zapoznałeś się z tymi materiałami, zapraszam Cię do ich obejrzenia.

Dzisiaj chciałbym Ci przedstawić 4 sytuacje, w których przysługuje prawo do zachowku. Potraktuj tą informację jako bardzo ogólną – każdy z tych czterech przypadków postaram się omówić w najbliższym czasie w formie oddzielnego wpisu i materiału wideo.

Dlaczego powinieneś zapoznać się z tym wpisem? Przede wszystkim pokazuję w nim, że prawo do zachowku przysługuje nie tylko w przypadku sporządzenia przez spadkodawcę testamentu, w którym pomija któregokolwiek ze spadkobierców ustawowych. Jest to sytuacja najbardziej typowa, nie mniej jednak wiedza na temat sytuacji, w których można żądać zachowku może być dla Ciebie przydatna.

Jeżeli nie możesz obejrzeć nagrania, przeczytaj tekst znajdujący się poniżej. Przygotowałem dla Ciebie transkrypcję mojej wypowiedzi.

Testament pomija spadkobierców ustawowych

Prawo do zachowku przysługuje m.in. w przypadku pominięcia w testamencie spadkobierców ustawowych.Pierwsza sytuacja. Spadkodawca sporządził testament, w którym pominął jednego, kilku albo nawet wszystkich spadkobierców, którzy w tej konkretnej sytuacji dziedziczyli by z ustawy. W najprostszej sytuacji do zachowku mogą być uprawnione osoby, które zostały pominięte w testamencie.

Mogą także zdarzyć się sytuacje, w których do zachowku będą uprawnieni także spadkobiercy powołani w testamencie –  na przykład w przypadku rozporządzenia przez spadkodawcę swoim majątkiem poprzez umowę darowizny lub zapis windykacyjny.

Spadkodawca pozbywa się majątku przed śmiercią

Druga sytuacja. Spadkodawca w ogóle nie sporządził testamentu albo sporządził testament, w którym rozrządził spadkiem w sposób identyczny z wynikającym z ustawowych reguł dziedziczenia.

W tej sytuacji, podobnie jak w pierwszym przypadku, spadkobiercy mogą być uprawnieni do zachowku w przypadku rozrządzenia przez spadkodawcę swoim majątkiem.

Spadkobierca ustawowy powołany testamentem w mniejszej części niż wynika to z ustawy

Trzecia sytuacja. Spadkodawca sporządził testament, w którym powołał do dziedziczenia wszystkich spadkobierców, którzy byliby powołani do dziedziczenia w tej konkretnej sytuacji, ale przynajmniej jeden spadkobierca ustawowy został powołany do spadku w części mniejszej niż część, która przypadałaby mu z ustawy.

W najprostszej sytuacji, do zachowku mogą być uprawnione osoby powołana w mniejszej części niż wynikałoby to z dziedziczenia ustawowego. Nie jest oczywiście wykluczone przysługiwanie zachowku innym osobom w przypadku rozrządzenia przez spadkodawcę swoim majątkiem, podobnie jak miało to miejsce w przypadku pierwszej sytuacji wskazanej powyżej.

Testament negatywny

Czwarta sytuacja. Spadkodawca sporządził testament negatywny. Testament negatywny to taki testament, w którym spadkodawca postanawia, że dany spadkobierca będzie wyłączony od dziedziczenia ustawowego.

Testament negatywny to szczególny rodzaj testamentu, który w uproszczeniu nie przyznaje żadnych praw, ale praw tych pozbawia – praw do dziedziczenia ustawowego. Pamiętaj jednak, że testament negatywny nie pozbawia prawa do zachowku.

W związku z tym do zachowku może być uprawniona osoba wymieniona w testamencie negatywnym. Nie jest także wykluczone uprawnienie do zachowku innych spadkobierców jeżeli spadkobierca rozrządził swoim majątkiem, podobnie jak miało to miejsce w pierwszym przypadku.

Zachowek przysługuje w różnych sytuacjach

Co powinieneś zapamiętać po obejrzeniu tego materiału wideo? Prawo do zachowku może przysługiwać nie tylko w sytuacji sporządzenia przez spadkodawcę testamentu, w którym pomija część spadkobierców ustawowych.

Chociaż takie przekonanie dominuje wśród osób nie mających na co dzień styczności z prawem spadkowym, to jest ono przekonaniem błędnym.