W poprzednim wpisie o dziedziczeniu ustawowym przedstawiłem Ci informację o tym kto jest uprawniony do dziedziczenia ustawowego. Przypominam, że osoby uprawnione do dziedziczenia ustawowego można podzielić na 6 grup. Każda kolejna grupa osób jest uprawniona do dziedziczenia ustawowego, jeżeli prawo to nie przysługuje grupie poprzedniej. Dzisiaj chciałbym wyjaśnić Ci na jakich zasadach dziedziczą dzieci spadkodawcy, to jest osoby wchodzące wspólnie z małżonkiem spadkodawcy w skład grupy osób uprawnionej do dziedziczenia w pierwszej kolejności.

Jeżeli nie możesz obejrzeć nagrania, przeczytaj tekst znajdujący się poniżej. Przygotowałem dla Ciebie transkrypcję mojej wypowiedzi.

Dziedziczenie ustawowe – dzieci spadkodawcy w pierwszej kolejności

Dzieci spadkodawcy są uprawnione do dziedziczenia ustawowego w pierwszej kolejności. Dziedziczą wspólnie z małżonkiem spadkodawcy. Stanowi o tym art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego. Jeżeli spadkodawca nie pozostawi po sobie małżonka lub małżonek jest traktowany tak jakby nie dożył spadku (na przykład na skutek wydziedziczenia) dzieci spadkodawcy będą dziedziczyć spadek samodzielnie.

Art. 931 Kodeksu cywilnego

§ 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.

Dzieci spadkodawcy dziedziczą w częściach równych

W jakiej wysokości należy się spadek dzieciom spadkodawcy? W przypadku łącznego dziedziczenia spadku przez dzieci oraz małżonka spadkodawcy spadek przypada każdej z tych osób w częściach równych. Podobnie w przypadku samodzielnego dziedziczenia przez dzieci spadkodawcy. Możemy posłużyć się prostym przykładem: spadkodawca pozostawia po sobie dwójkę dzieci oraz małżonka – każdej z tych osób przypadnie 1/3 spadku. Podobnie, gdy spadkodawca pozostawił po sobie tylko trójkę dzieci.

Od tej reguły zachodzi jeden wyjątek – małżonkowi spadkodawcy nie może nigdy przypaść mniej niż 1/4 udziału w spadku. Wyjątek ten ma zastosowanie w przypadku gdy spadkodawca pozostawił po sobie więcej niż 3 dzieci. W takim przypadku część przypadająca dzieciom spadkodawcy w wysokości 3/4 spadku zostanie podzielona pomiędzy dzieci spadkodawcy w częściach równych. W przypadku gdy spadkodawca pozostawił po sobie małżonka oraz 4 dzieci, każdemu z dzieci spadkodawcy przypadnie udział w spadku wynoszący 3/16 spadku, zaś małżonkowi spadkodawcy w wysokości 1/4 spadku.

Dzieci pochodzące z małżeństwa i spoza małżeństwa dziedziczą na równych zasadach

Dzieci spadkodawcy zawsze dziedziczą w pierwszej kolejności.Dzieci spadkodawcy są uprawnione do dziedziczenia ustawowego niezależnie od tego, czy są dziećmi pochodzącymi z małżeństwa, czy też spoza małżeństwa. Bez znaczenia dla tej kwestii pozostaje także sposób ustalenia pochodzenia dziecka, to jest czy doszło do tego w drodze uznania, czy w drodze sądownego ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa.

W praktyce może wystąpić sytuacja, w której do ustalenia albo zaprzeczenia ojcostwa lub macierzyństwa dojdzie już po otwarciu spadku, po śmierci spadkodawcy. Wyrok w takiej sprawie ma tak zwany charakter deklaratoryjny, stwierdza jedynie stan istniejący w chwili poczęcia dziecka. W związku z tym wyrok ten będzie wpływał na uprawnienie do dziedziczenia ustawowego osoby, której dotyczy nawet jeżeli został wydany po chwili śmierci spadkodawcy. Wyjaśnię to zagadnienie bardziej szczegółowo w jednym z kolejnych wpisów.

Dziedziczenie ustawowe wnuków

W ramach pierwszej grupy osób dziedziczących z ustawy możliwe jest także dziedziczenie dalszych zstępnych spadkodawcy. Dojdzie do tego w sytuacji, w której przynajmniej jedno z dzieci spadkodawcy nie dożyło chwili otwarcia spadku oraz pozostawiło po sobie zstępnych. W takiej sytuacji wnuki spadkodawcy (lub dalsi zstępni, na przykład prawnuki) odziedziczą w częściach równych udział w spadku przypadający dziecku spadkodawcy, które nie dożyło chwili otwarcia spadku.

Dziedziczenie ustawowe osób przysposobionych

Na koniec chciałbym przekazać Ci jeszcze jedną uwagę. W przypadku dziedziczenia osoby przysposobione przez spadkobierce są zasadniczo traktowane na równi z dziećmi spadkodawcy. W związku z tym osoby przysposobione dziedziczą w pierwszej kolejności wspólnie z dziećmi oraz małżonkiem spadkodawcy. Opowiem o tym szerzej w jednym z kolejnych materiałów wideo.

Dziedziczenie ustawowe dzieci spadkodawcy – zapamiętaj

Co powinieneś zapamiętać po obejrzeniu tego materiału wideo? Dzieci spadkodawcy oraz osoby przysposobione przez spadkodawcę są osobami uprawnionymi do dziedziczenia ustawowego w pierwszej kolejności. Mogą dziedziczyć wspólnie z małżonkiem spadkodawcy lub samodzielnie. W ramach tej grupy możliwe jest też dziedziczenie dalszych zstępnych spadkodawcy, dojdzie do tego w przypadku niedożycia przez przynajmniej jedno dziecko spadkodawcy do chwili otwarcia spadku.