Niegodność dziedziczenia zawsze wywołuje wielkie zainteresowanie spadkodawców. Dlaczego?

Dlatego, że w przypadku  ustalenia, że jeden ze spadkobierców jest niegodny dziedziczenia co najmniej zwiększają się udziały w spadku pozostałych spadkobierców.

Może też dojść do całkowitej zmiany zasady dziedziczenia – z testamentowej na ustawową. Stanie się tak w przypadku uznania za niegodnych dziedziczenia wszystkich osób powołanych do dziedziczenia na podstawie testamentu.

Jeżeli nie możesz obejrzeć nagrania, przeczytaj tekst znajdujący się poniżej. Przygotowałem dla Ciebie transkrypcję mojej wypowiedzi.

5 rzeczy, które powinieneś wiedzieć o niegodności dziedziczenia.

Tak zwana niegodność dziedziczenia to zagadnienie, które zawsze wywołuje wielkie zainteresowanie spadkodawców w momencie otwarcia spadku. Dlaczego? Dlatego, że w przypadku  ustalenia, że jeden ze spadkobierców jest niegodny dziedziczenia zwiększają się udziały w spadku pozostałych spadkobierców. A nie da się ukryć, że to właśnie wysokość udziału w spadku.

O jakich 5 podstawowych rzeczach dot. niegodności dziedziczenia powinieneś pamiętać?

1. Jaki jest skutek ustalenia niegodności dziedziczenia?

Spadkodawca uznany za niegodnego zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Taką regulację przewiduje art. 928 § 2 Kodeksu cywilnego.

Art. 928 Kodeksu cywilnego

§ 1. Spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:
1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.
§ 2. Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jak by nie dożył otwarcia spadku. 

Udział w spadku spadkobiercy niegodnego przypada innym osobom – uprawnionym do spadku na podstawie dziedziczenia ustawowego lub na podstawie tak zwanego przyrostu (związanego z dziedziczeniem testamentowym).

2. Kiedy spadkodawca może być uznany za niegodnego dziedziczenia?

Istnieją trzy podstawy do ustalenia niegodności dziedziczenia spadkobiercy. Przyczyny te uregulowane są w art.  928 § 1 Kodeksu cywilnego.

Za niegodnego dziedziczenia może być uznany spadkobierca, który groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia testamentu.Po pierwsze za niegodnego może zostać uznany spadkobierca, który dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy.

Po drugie, spadkobierca, który podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo podstępem lub groźbą przeszkodził mu w sporządzeniu lub odwołaniu testamentu.

Po trzecie, spadkobierca, który umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

3. W jaki sposób spadkobierca zostaje uznany za niegodnego dziedziczenia?

Spadkodawca może zostać uznany za niegodnego na tylko na podstawie wyroku sądu. Zasadniczo wyrok ten zapada w odrębnym postępowaniu sądowym w stosunku do postępowań dotyczących spadku, na przykład postępowaniu o dział spadku.

Musisz pamiętać o tym, że sąd ustali niegodność dziedziczenia tylko na żądanie podniesione przez osobę do tego uprawnioną. Kto może żądać takiego rozstrzygnięcia? Każdy kto ma w tym interes. Stanowi o tym art. 929 Kodeksu cywilnego.

Art. 929 Kodeksu cywilnego

Uznania spadkobiercy za niegodnego może żądać każdy, kto ma w tym interes. Z żądaniem takim może wystąpić w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się o przyczynie niegodności, nie później jednak niż przed upływem lat trzech od otwarcia spadku.

4. W jakim terminie można żądać ustalenia niegodności dziedziczenia?

Istnieją dwa terminy ograniczające możliwość żądania uznania za niegodnego dziedziczenia. Po pierwsze, termin jednego roku od dnia dowiedzenia o przyczynie niegodności przez osobę uprawnioną do podniesienia żądania. Po drugie, termin trzech lat od otwarcia spadku, to jest w pewnym uproszczeniu od daty śmierci spadkodawcy.

5. Przebaczenie spadkodawcy.

Możliwa jest sytuacja, w której pomimo popełnienia  czynów mogących stanowić podstawę uznania go za niegodnego spadkobierca będzie on uczestniczył w dziedziczeniu tak jakby takiego czynu wcale nie popełnił.

Kiedy? Wtedy kiedy spadkodawca przebaczył spadkobiercy popełnienie przez niego takiego czynu. Jaki skutek ma takie przebaczenie? Od chwili przebaczenia, spadkobierca nie może być uznany za niegodnego z powodu czynów, których popełnienie przebaczył mu spadkobierca.